آتاتورک که بود؟
مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار جمهوری و اولین رئیس جمهور ترکیه و در عین حال محبوب ترین شخصیت عصر معاصر در ترکیه است. تاثیر آتاتورک و سیاستهایش بر سرنوشت ترکیه به قدری زیاد بود که همچنان وی را پرآوازه ترین و بنام ترین شخص این کشور نگاه داشته است. وی متولد سال ۱۸۸۱ و متوفی سال ۱۹۳۸ است.
در این مقاله به بیان بیوگرافی و داستان زندگی مصطفی کمال آتاتورک، از کودکی تا زمان مرگ با تمام جنبه های زندگی شخصی و سیاسی اش و اقدامات مهمی که در جهت پیشرفت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ترکیه انجام داد، خواهیم پرداخت.
تولد، کودکی و نوجوانی آتاتورک
مصطفی فرزند “علیرضا اِفَندی” و “زبیده خانم”، در سال ۱۸۸۱ در شهر “سِلانیک” در شمال یونان کنونی، که در آن زمان بخشی از امپراتوری عثمانی بود، به دنیا آمد.
پدرش کارمند دولت عثمانی و مادرش از یک خانواده کشاورز بود. اختلافات مذهبی و دیدگاه پدر و مادر مصطفی، بسیار بر زندگی و دیدگاههای وی تاثیر گذاشت. مادر مصطفی از یک خانواده کاملا مذهبی و پدرش شخصی با دیدگاه و افکار مدرن بود. اولین تاثیر این اختلاف نظر ها بر زندگی آتاتورک، که البته در این زمان هنوز نامی از آتاتورک نداشت و فقط مصطفی بود، در زمان تحصیلش مشخص شد. به طوری که وی در ابتدا در یک مدرسه مذهبی و سپس به درخواست پدرش در یک مدرسه دولتی غیر مذهبی مشغول به تحصیل شد. مصطفی پدرش را خیلی زود و در زمان کودکی از دست داد و برای مدتی با عمویش در شهر دیگری زندگی کرد. اما پس از مدت کوتاهی مجددا به شهر خود بازگشت و به تحصیل ادامه داد. در سال ۱۸۹۳ در یک دبیرستان نظامی به ادامه تحصیل پرداخت و از همان جا بود که اولین قدم هایش را برای یک زندگی نظامی و سیاسی تاثیر گذار بر کشورش برداشت. در این مدرسه معلم ریاضی مصطفی به دلیل کمالاتی که در شخصیت وی دید، نام کمال را به نام او اضافه کرد و اینک او، مصطفی کمال شده بود.
مصطفی کمال تحصیلات خود در مدرسه نظامی را با اخذ درجه کاپیتانی در تاریخ یازدهم ژانویه ۱۹۰۵ به پایان رساند آتاتورک در چندین جنگ به عنوان فرمانده، برای کشور جنگید.
پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی،جمهوری ترکیه توسط آتاتورک و در سال ۱۹۲۳ تشکیل شد و مصطفی کمال آتاتورک در تاریخ ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳ به عنوان اولین رئیس جمهور ترکیه برگزیده شد.
وی در مدت ۱۵ سال ریاست جمهوری ترکیه، به قدری با اقداماتش بر سرنوشت ترکیه تاثیر گذاشت که به محبوبترین فرد ترکیه تبدیل شد. از جمله اقدامات آتاتورک که البته مخالفتهای زیادی هم به همراه داشت میتوان به این موارد اشاره کرد:
• جدایی دین از سیاست
• قانونی کردن حق رای برای بانوان
• تغییر نوشتار زبان ترکی از نوشتار عربی به لاتین
• ممنوعیت استفاده از القاب و عناوینی مانند حضرت، جناب، افندی و …. در برگه ها و نامه نگاریهای دولتی
• تغییر و تحولات سیاسی مانند لغو سلطنت
• اعطای حقوق مساوی به زن و مرد
• قانون اجباری شدن استفاده از نام خانوادگی
• ایجاد مزارع نمونه و رونق کشاورزی
• ایجاد موسسات صنعتی و …..